معرفی انواع پورتها و کاربردهای آنها در کامپیوتر و شبکه
در دنیای دیجیتال امروز، پورتها واسطه ارتباط بین اجزای مختلف سختافزاری و نرمافزاری به حساب میآیند. این پورتها فیزیکی (درگاههای قابل لمس روی دستگاهها) یا نرمافزاری (درگاههای مجازی در شبکه) هستند. در این مقاله از هوشکار، با مهمترین انواع پورتهای کامپیوتر و شبکه آشنا خواهید شد و کاربرد و تفاوت آنها را در قالب مثالهای واقعی و جدول مقایسهای برای همیشه خواهید آموخت.
جهت دریافت مشاوره رایگان در خصوص انواع خدمات شبکه با ما در تماس باشید.
توجه: در انتهای این مقاله جدول کامل انواع پورت و کاربرد آنها درج شده است. برای دسترسی سریع تر به اطلاعات پورت مورد نظر به انتهای مقاله مراجعه کنید.
پورتهای سخت افزاری (Physical Ports)
1. پورت USB
USBپرکاربردترین پورت امروزی برای اتصال دستگاههاست. نسخههای مختلفی دارد:
- USB 2.0: سرعت تا 480 Mbps
- USB 3.0/3.1: سرعت تا 5 Gbps و 10 Gbps
- USB-C: جدیدترین استاندارد با سرعت بالا، قابلیت دوطرفه و پشتیبانی از انتقال برق و ویدیو
کاربرد: اتصال فلش، موس، کیبورد، موبایل، پرینتر و هارد اکسترنال
2. پورت HDMI
HDMI استانداردی برای انتقال همزمان تصویر و صدا با کیفیت دیجیتال است. نسخههای مختلفی دارد که از رزولوشن 1080p تا 8K پشتیبانی میکنند.
کاربرد: اتصال لپتاپ یا PC به مانیتور، تلویزیون، ویدیو پروژکتور
3. پورت VGA
پورت VGA یک رابط قدیمی آنالوگ است که فقط تصویر را منتقل میکند. هنوز در بسیاری از پروژکتورهای قدیمی و برخی مانیتورها دیده میشود.
کاربرد: اتصال کامپیوتر به مانیتور یا پروژکتورهای قدیمی
4. پورت DisplayPort
DisplayPort قابلیت انتقال تصویر و صدا با کیفیت بسیار بالا را دارد و بیشتر در سیستمهای حرفهای گرافیکی و گیمینگ استفاده میشود.
کاربرد: اتصال مانیتورهای 4K و 8K، مخصوصاً در کارتهای گرافیک
5. پورت Ethernet (LAN)
این پورت برای اتصال مستقیم دستگاه به شبکه از طریق کابل است. اترنت سرعت پایدارتر و کمتاخیری نسبت به وایفای دارد.
کاربرد: اتصال کامپیوتر، کنسول بازی یا دوربین مداربسته به مودم یا سوییچ
6. پورت Audio (3.5mm)
پورت صوتی استاندارد ۳.۵ میلیمتری برای هدفون، اسپیکر، و میکروفون کاربرد دارد. معمولاً رنگها برای عملکردهای مختلف به کار میروند.
کاربرد: پخش یا ضبط صدا، اتصال هدست یا میکروفون خارجی
7. پورت Thunderbolt
پورت Thunderbolt که توسط Intel و Apple توسعه یافته، ترکیبی از USB-C با سرعت و امکانات بیشتر است. نسخه 4 آن تا 40Gbps سرعت دارد.
کاربرد: اتصال نمایشگرهای حرفهای، هاردهای سریع، داک استیشنها
پورتهای سخت افزاری کمتر شناخته شده
1. پورت PS/2
این پورت قدیمی برای اتصال موس و کیبورد استفاده میشه. معمولاً رنگ بنفش برای کیبورد و سبز برای موس داره.
کاربرد:
در کامپیوترهای قدیمی، مخصوصاً سیستمهایی که BIOS از USB پشتیبانی نمیکنن.
2. پورت DVI
DVI رابط تصویری دیجیتال هست که در انتقال ویدیو از کارت گرافیک به مانیتور استفاده میشه. از VGA کیفیت بالاتری داره ولی از HDMI کمتر.
کاربرد:
اتصال مانیتورهای LCD به کامپیوتر
3. پورت eSATA
برای اتصال هاردهای اکسترنال با سرعت بالا استفاده میشه. برخلاف USB فقط برای انتقال دیتا هست و برق منتقل نمیکنه.
کاربرد:
اتصال حافظههای خارجی در سیستمهای حرفهای
4. پورت FireWire (IEEE 1394)
قبل از USB 3.0 گزینه خوبی برای انتقال سریع دیتا بود. مخصوصاً در ویدیو ادیت و انتقال داده از دوربینهای فیلمبرداری استفاده میشد.
کاربرد:
دوربین فیلمبرداری، تجهیزات صوتی/تصویری حرفهای
5. پورت SD Card / microSD Slot
برای خواندن کارت حافظههای دوربین و موبایل
کاربرد:
انتقال عکس و ویدیو از دوربین، افزایش حافظه موبایل
6. پورت RJ11
برای اتصال مودمهای Dial-up یا تلفن به خط تلفن استفاده میشه. کوچکتر از RJ45 (Ethernet) هست.
کاربرد:
مودمهای قدیمی، فکس و تلفنهای رومیزی
پورتهای نرم افزاری (Network Ports)
پورتهای نرمافزاری در سیستمعاملها و شبکهها برای ارتباط بین برنامهها، سرورها و کلاینتها استفاده میشوند.
1. پورت 80 (HTTP)
درگاه پیشفرض برای وبسایتهای عادی بدون رمزنگاری
کاربرد: بارگذاری صفحات وب
2. پورت 443 (HTTPS)
پروتکل امن وب با رمزنگاری SSL
کاربرد: سایتهای بانکها، فروشگاهها و همه وبسایتهای امن
3. پورت 21 (FTP)
انتقال فایل بین کلاینت و سرور
کاربرد: آپلود فایل روی سایت، مدیریت سرورهای هاست
4. پورت 22 (SSH)
ورود امن به سرور با رمزنگاری
کاربرد: کنترل سرور لینوکسی از راه دور
5. پورت 25 (SMTP)
برای ارسال ایمیل از کلاینت به سرور
کاربرد: ارسال ایمیل در برنامههای Outlook یا Mail
6. پورت 53 (DNS)
ترجمه نام دامنه به IP
کاربرد: هر بار که سایتی را باز میکنید
7. پورت 3306 (MySQL)
دسترسی به دیتابیس MySQL
کاربرد: اتصال اپلیکیشنها به دیتابیسها
8. پورت 67/68 (DHCP)
دریافت IP خودکار از روتر
کاربرد: اتصال سریع دستگاهها به شبکه
9. پورت 110 (POP3)
پروتکل دریافت ایمیل از سرور و حذف آن از سرور پس از دریافت
کاربرد: برنامههای ایمیل مثل Outlook
10. پورت 143 (IMAP)
دریافت ایمیل با امکان مدیریت آن روی سرور (همگامسازی چند دستگاه)
کاربرد: استفاده در موبایل، لپتاپ و وبمیل
11. پورت 995 (POP3S) و 993 (IMAPS)
نسخه امن POP3 و IMAP برای ارتباط رمزنگاریشده با سرور ایمیل
12. پورت 3389 (RDP)
برای اتصال ریموت به دسکتاپ ویندوز
کاربرد:
Remote Desktop Connection ویندوز
13. پورت 8080
پورت جایگزین برای HTTP در برخی سرورها یا پروکسیها
کاربرد:
برنامههای وب، محیطهای تست، سرورهای محلی
جهت کسب اطلاعات بیشتر تماس بگیرید. سوالات و نظرات خود را در خصوص مطالب با ما به اشتراک بگذارید.
جدول جامع معرفی انواع پورت شبکه و کامپیوتر
نام پورت | نوع انتقال | سرعت / کیفیت انتقال | کاربرد اصلی | دستگاههای رایج |
USB | دیتا + برق | 480Mbps تا 10Gbps | اتصال انواع دستگاهها | همه دستگاهها |
USB-C / Thunderbolt | دیتا + برق + تصویر | تا 40Gbps | لپتاپ، مانیتور، هارد، داک | مدرنترین لپتاپها و گوشیها |
HDMI | تصویر + صدا | تا 8K | مانیتور، تلویزیون | لپتاپ، کنسولها |
VGA | تصویر (آنالوگ) | تا 1080p | پروژکتورها و مانیتورهای قدیمی | کامپیوتر قدیمی |
DisplayPort | تصویر + صدا | تا 8K | مانیتورهای حرفهای | کارتهای گرافیکی پیشرفته |
DVI | تصویر (دیجیتال) | تا 1920×1200 | مانیتورهای LCD | کارت گرافیک |
Ethernet (RJ45) | دیتا | تا 10Gbps | اتصال پایدار به شبکه | مودم، PC، سوییچ، روتر |
Audio Jack | صدا | آنالوگ | هدفون و اسپیکر | لپتاپ، موبایل، PC |
FireWire | دیتا | تا 800 Mbps | انتقال ویدیو با کیفیت بالا | دوربینهای حرفهای |
eSATA | دیتا | تا 6Gbps | اتصال هارد اکسترنال | کامپیوترهای حرفهای |
PS/2 | دیتا | کم | کیبورد و موس قدیمی | کامپیوترهای قدیمی |
SD / microSD | دیتا | بستگی به نوع کارت | خواندن کارت حافظه | لپتاپ، دوربین، موبایل |
RJ11 | دیتا / صوت | برای تلفن / مودم | اتصال به خط تلفن | مودمهای قدیمی، فکس |
HTTP (80) | نرمافزاری | وب بدون رمزنگاری | مرور صفحات سایت | مرورگرها |
HTTPS (443) | نرمافزاری | رمزنگاری شده | اتصال امن به سایتها | مرورگرها |
FTP (21) | نرمافزاری | انتقال فایل | مدیریت فایل سرور | FileZilla، CPanel |
SSH (22) | نرمافزاری | امن، رمزنگاری شده | اتصال به سرور لینوکسی | PuTTY، ترمینال لینوکس |
SMTP (25) | نرمافزاری | ارسال ایمیل | ارسال ایمیل از کلاینت | Outlook، سرورهای ایمیل |
POP3 (110) | نرمافزاری | دریافت ایمیل | ایمیل آفلاین | Outlook |
IMAP (143) | نرمافزاری | ایمیل روی سرور | چند دستگاه همزمان | Gmail، موبایلها |
RDP (3389) | نرمافزاری | کنترل دسکتاپ | Remote Desktop ویندوز | شبکههای شرکتی |
DNS (53) | نرمافزاری | ترجمه دامنه | باز کردن وبسایت | تمام دستگاهها |
DHCP (67/68) | نرمافزاری | گرفتن IP از روتر | اتصال سریع دستگاه به شبکه | لپتاپ، موبایل، IoT |
MySQL (3306) | نرمافزاری | اتصال پایگاهداده | ارتباط نرمافزار با دیتابیس | CMS، اپلیکیشنهای تحت وب |
HTTP Alt (8080) | نرمافزاری | جایگزین HTTP | محیطهای تست، برنامههای وب | لوکالهاست، پروکسی |